Gokken is goed voor slechts 1.7% van alle sportsponsoring deals, maar het is een ander verhaal als het om voetbal gaat. In de zogenaamde ‘Grote Vijf’ Europese voetbalcompetities staan casino’s op 12% van de clubshirts.
Grote clubs als Real Madrid en AC Milan hebben gokbedrijven naast hun beroemde wapenschilden, en de Premier League clubs hebben record sponsoring overeenkomsten getekend voor het seizoen 2022-23. Gokbedrijven hebben ook een belang buiten de meer zichtbare shirtsponsoring deals en fungeren ook als secundaire partners voor tal van clubs.
Inhoudsopgave
Ook aanwezig op EK en WK voetbal
De aanwezigheid van gokken is niet beperkt tot clubvoetbal. Vlak voor de start van het WK 2022 in Qatar sloot de FIFA bijvoorbeeld een Sponsoring deal met Betano als derde regionale supporter. De UEFA is ook in zee gegaan met gokbedrijven, waarbij gokgigant bwin officiële partner is geworden van twee toernooien van de bond, de Europa- en Conferentie Liga.
Het is duidelijk dat gokken big business is, en de rol ervan in de economie van de EU groeit, deels door de legalisering van online gokken in landen als Nederland. Maar er is ook veel controverse, waarbij sommigen zich zorgen maken over de invloed van gokbedrijven in het Europese voetbal.
Dus rijst de onvermijdelijke vraag. Is de opkomst van sponsoring van gokbedrijven het resultaat van een voorbijgaande trend, of is het een blijvertje? Het antwoord is, zoals altijd in de voetbalwereld, troebel en bevat veel verschillende aspecten.
De toegenomen aanwezigheid van gokbedrijven in het hedendaagse voetbal
Eind jaren 90 had geen enkele Premier League club de naam van een casino op zijn shirt staan. Liverpool had Carlsberg, Tottenham, Hewlett Packard en Arsenal droeg het beroemde Dreamcast shirt. In 2017 was dat aantal echter van 0 naar 9 gegaan. Dit jaar hebben teams als Everton en West Ham gokbedrijven op hun shirts staan.
En in de Nederlandse Eredivisie heeft de legalisering van online gokken de casino’s ongetwijfeld aangemoedigd om samen te werken met clubs. Nu het land inmiddels actief is met een selectie van gelicenseerde online casino’s, wordt het winstpotentieel duidelijk. Fans van AZ bijvoorbeeld, momenteel tweede in de competitie, dragen de kleuren van hun shirt met Kansino op de voorkant.
In termen van shirtsponsoring is gokken de grootste speler met 12%, met de vastgoedsector als naaste concurrent met 10.2%. Bier, nutsbedrijven, zuivel, luchtvaartmaatschappijen en e-commerce zijn allemaal goed voor minder dan 5%. En crypto, een steeds belangrijkere speler, is met 4.6% nog steeds ‘slechts’ aanwezig
Reddingslijn voor financieel worstelende clubs?
Er valt iets voor te zeggen dat geldinjecties van casino’s, clubs een broodnodige reddingslijn hebben gegeven. Vooral 2020 was een zeer moeilijk jaar, waarin clubs verliezen leden door het missen van wedstrijden en ticketinkomsten. Veel clubs moesten via reddingspakketten van een faillissement worden gered.
Inkomsten vanuit die gokbedrijven zijn voor steeds meer clubs een fundamenteel onderdeel van de inkomsten geworden, dat moeilijk verloren kan gaan. In België bijvoorbeeld hebben 16 van de 18 clubs in de hoogste divisie sponsorcontracten met gokbedrijven.
De regering dringt echter aan op een verbod op casino reclame in meerdere vormen (bv. televisie en radio), wat de competitie minstens 10 miljoen euro per seizoen zal kosten. CEO Lorin Parys van Pro League spreekt van een “gigantische impact” op de sport, met als bijna garantie negatieve gevolgen voor de Belgische competitie. De clubs hebben vlot gereageerd en onder Pro League-watchers heerst het gevoel dat dit niet het einde van het verhaal is.
Vergelijkbare ontwikkelingen zijn gaande in de Premier League, met een voorkant-van het-shirt ban een waarschijnlijke overeenkomst tussen de bond en de regering. Dit zou een aanzienlijk financieel nadeel zijn voor de clubs, met shirtsponsoring ter waarde van 70 miljoen pond per jaar. In de EFL worden commerciële deals gewaardeerd op 40 miljoen pond, voor een totaal van 110 miljoen pond per jaar.
FIFA doet het al, UEFA in testfase
Ondanks pogingen van regeringen om het bereik van de gokindustrie in het voetbal te beperken, zien de bonden ook het duidelijke potentieel van deze omvangrijke financiële partnerschappen. De eerder genoemde FIFA heeft een sponsordeal gesloten voor het WK in Qatar. In de aanloop naar het WK 2026 kunnen nog meer partnerschappen worden verwacht.
En in Europa heeft de UEFA met Bwin een belangrijk partnerschap gesloten voor de Europa League en de nieuwe Europa Conference League. Het is duidelijk dat de UEFA haar tenen in de markt zet; zal de Champions League volgen?
Belangrijk is ook de overeenkomst van de UEFA met Sportradar, een in Zwitserland gevestigd databedrijf. Het doel van dit partnerschap is niet-traditioneel, want de UEFA streven naar de bestrijding van wedstrijdvervalsing voor de gokindustrie. De wedstrijden omvatten onder meer EURO 2024 en de UEFA Nations League.
Dit weerspiegelt het standpunt van de UEFA dat gokken een duidelijke plaats heeft in het voetbal, maar dat zij ook verantwoorde maatregelen moet nemen om ervoor te zorgen dat het spel schoon en zonder controverse blijft. Met de financiële macht en populariteit van gokbedrijven is het bijna onmogelijk om ze uit de sport te weren. Misschien is de beste manier om een oplossing te vinden, zoals altijd, dat overheden en bonden een compromis sluiten.
De toekomst van sportsponsoring
Het is moeilijk om met absolute nauwkeurigheid te voorspellen wat er gaat gebeuren, maar het is duidelijk dat bepaalde EU-regeringen proberen de voorpagina vermelding van gokken in het voetbal terug te dringen. De wetgevers willen op zijn minst televisiereclame en shirtsponsoring beperken..
Voetbal is echter nauw verbonden met gokken. Fans gokken al op wedstrijden sinds de eerste bal werd getrapt, sponsoring of niet. En het is duidelijk dat de Europese clubs, waarvan velen veel invloed hebben, liever de financiële voordelen van bestaande en potentiële partnerschappen behouden. Fans zullen duidelijk weddenschappen blijven plaatsen, zelfs als gokbedrijven een stadionverbod krijgen..
Zelfs de grootste en invloedrijkste voetbalbonden, FIFA en UEFA, gaan zinvolle partnerschappen aan met casino’s en gokbedrijven. Hoewel het hoogst onwaarschijnlijk is dat we de EK-sterren tijdens het EK 2024 voetbal het shirt van hun land zullen zien aantrekken met daarop William Hill of Ladbrokes, zullen partnerschappen met gokbedrijven ook in 2023 en daarna blijven bestaan.
